18.12.2014
Przygoda dopiero się zaczęła
Szkoła Pod Żaglami 2014 rozpoczęła się 17 sierpnia w porcie Gdynia i zakończyła 26 października w Genui.
W Gdyni załoga młodzieżowa spędziła cztery dni na szkoleniach i przygotowaniach do życia na statku. Uczono nas podstawowych węzłów i zachowań oraz sprawdzano naszą wiedzę z zakresu nazw żagli i komend żeglarskich w dwóch językach: polskim i angielskim. Musieliśmy się szybko przystosować, ponieważ życie na statku miało określony grafik. Zostaliśmy podzieleni na cztery ośmioosobowe wachty.
Ja znalazłam się w wachcie III, u oficera Mieczysława Leśniaka, do którego później mogliśmy się zwracać per Trzeci. Naszej wachcie jako pierwsza przypadła wachta gospodarcza, czyli kambuz. Przygotowywaliśmy nasz pierwszy posiłek na Pogorii, jednak – jak się następnego dnia okazało – nie było to jedyne zajęcie: do naszych obowiązków należało również utrzymywanie statku w czystości. Oprócz kambuzowej były jeszcze wachty nawigacyjna i bosmańska.
Podczas naszego pierwszego wypłynięcia z portu (na Paradę Żaglowców z okazji Operacji „Żagle Gdyni”) to nam wypadła wachta nawigacyjna. Byliśmy z tego bardzo zadowoleni. Mnie i Sarę wybrano na cumowników: zostałyśmy na lądzie, by oddać cumy. Trochę się stresowałam, ale wszystko poszło dobrze, szczególnie, że na pokład wracałyśmy pontonem!
Po paradzie większość żaglowców wypłynęła, ale my wróciliśmy do portu by załadować zapasy i środki chemiczne. Chociaż cały dzień spędziliśmy stojąc w tych samych miejscach i podając sobie różne towary, nie było to nudne, wręcz przeciwnie: właśnie wtedy poznałam większą część moich rówieśników! Było przy tym wiele śmiechu, szczególnie, że na całym statku wszędzie były zapasy. W mojej części kubryku przez kilka dni spałyśmy z pudłami pełnymi chleba zajmującymi całą wolną przestrzeń, aż pod sufit! Gdy mieliśmy już wszystko, to w końcu wypłynęliśmy.
Byliśmy bardzo podekscytowani początkiem naszej wielkiej przygody. Jednak nasza radość nie trwała długo, gdyż następnego dnia dopadła nas choroba morska. Mnie na szczęście ominęła i całą „zdrową” szóstką poszliśmy sklarować żagiel – nie byle jaki, bo sam bombram! Był to mój pierwszy raz na najwyższym żaglu. Do dziś pamiętam, jak mocno wtedy bujało i jak mi się to podobało!
Po kilku dniach dopłynęliśmy naszą pierwszą wyspę – Bornholm. Cieszyliśmy się wyjściem, choć okazało się, że o tej porze miasteczko Lexø jest już dość ciche, a nie było wcale późno. Gdy szliśmy uliczkami, ludzie podchodzili do okien i machali nam.
Kolejnym portem był Lerwick na Szetlandach. Spędziliśmy tam kilka dni. Tak zielonej trawy i tak wielu owiec nie widziałam jeszcze nigdy! Po nim spędziliśmy 17 dni płynąc przez Atlantyk – był to nasz najdłuższy przelot. Jednak było warto, gdyż następny port całkowicie różnił się od pozostałych. Przywitał nas gorący klimat, palmy kaktusy i ciepła woda! Była to portugalska wyspa Porto Santo i port Vila Baleira, jeden z moich ulubionych.
Nasze wyjście również się różniło, gdyż mogliśmy samodzielnie poruszać się po mieście w małych grupkach! Byłam pozytywnie zaskoczona tym faktem, bo wyobrażałam sobie, że będziemy chodzić całą 50-osobową grupą od jednego muzeum do innego zabytku. A tu niespodzianka! Sami mogliśmy pozwiedzać, był tylko jeden warunek: wrócić na statek na czas, bo kto nie wróci, ten nie wyjdzie w następnym porcie, „a każdy następny port będzie lepszy od poprzedniego”, jak powiedział nasz Kapitan, Krzysztof Grubecki, zanim wypuścił nas na miasto.
Podczas wycieczek do innych miast poznawaliśmy wspaniałych ludzi i zwiedzaliśmy miejsca, które najbardziej nas interesowały. Najwięcej takich zabytków znaleźliśmy w Maladze, gdzie można było wybierać a wybierać: gotycka katedra, muzeum Picassa, arena torreadorów, na której odbywały się walki byków, oceanarium, cytadela, zamek-forteca, teatr antyczny… Mogliśmy próbować różnych regionalnych przysmaków, a w każdym porcie co innego.
Wszyscy byliśmy zmęczeni czterogodzinnymi nocnymi wachtami, szczególnie, że rano zaczynał się kolejny dzień szkoły, która na morzu odbywała się przez siedem dni w tygodniu, tak że na lekcjach było widać, kto miał jaką wachtę w nocy.
Nocne wachty były trzy: „kapitańska” 20-24; „psiak” 24-04 i – najgorsza – „świtówka” od 04 do 08 rano. Po czterech godzinach, budziliśmy następną zmianę, a właściwie to Starszy Wachty budził Starszego kolejnej wachty.
Przez pierwsze trzy tygodnie rejsu, byłam Starszą Wachty i miałam nią być do połowy rejsu, ale później Kapitan powiedział, że każdy będzie pełnił tę funkcję. Tak więc pozostałe siedem osób było Starszymi Wachty po tygodniu, przez następne siedem.
Nocna wachta wyglądała tak: po pół godziny na jednym z czterech stanowisk, a potem – jeśli się zasłużyło – miało się pół godziny przerwy przed kolejnym stanowiskiem. Stanowiska rozdzielał Starszy Wachty. Szło się więc: na ster, do kabiny nawigacyjnej i (dwa razy) na „oko”.
Stanowisko „na oku” polegało na wypatrywaniu wszystkiego dookoła statku. Była to również funkcja radaru, którego ekran obserwowała osoba na stanowisku w nawigacyjnej, jednak radar nie zauważał pontonów, czy boi – szczególnie niebezpiecznych, gdyż często oznaczały, że w tym miejscu są sieci rybackie, które mogłyby się wkręcić w śrubę silnika.
Najtrudniejszym stanowiskiem była kabina nawigacyjna, niby wymagająca najmniej wysiłku, ale jednak bardzo łatwo się w niej przysypiało, a jeśli któryś z oficerów lub asystentów, albo – w najgorszym przypadku – Kapitan przyłapał kogoś na spaniu, od razu dostawało się dziesięć minusów, niewychodzenie w następnym porcie i robotę na całą resztę wachty... Na wachtach nie można było spać, cały czas trzeba było być w pełnej gotowości w przypadku manewrów.
System plusów i minusów był prosty, Zrobisz coś nie tak – dostajesz wielopak minusów. Żeby je wykasować mogłeś pójść na prace do Bosmana albo Mechanika lub powiedzieć coś na porannym apelu. Jeden plus – ku naszej uciesze – kasował dwa minusy. Z czasem Kapitan zauważył, że za łatwo nam idzie zbieranie plusów i je trochę ograniczył, a tu – kolejna niespodzianka: wiele osób przychodziło do „pracy” nawet nie za plusy!
Codziennie rano, o 8:00 czasu pokładowego, podnosiliśmy naszą polską banderę na rufie i rosyjską pod salingiem; zawsze podnosiły je osoby z wachty, która miała tego ranka świtówkę. Po podniesieniu bandery rozpoczynał się apel: ogłoszenia, zażalenia itp. Po części „oficjalnej” rozpoczynała się „nieoficjalna”, czyli okazja zdobycia plusów lub odbycia kary w postaci wytłumaczenia jakiejś nazwy z „pokuty”. Śpiewano piosenki, mówiono wiersze i tłumaczono… np. do czego służy jakiś przedmiot na Pogorii.
Ostatnie trzy noce rejsu spędziłam w „pracy”. W pierwszą noc robiłam razem z Sarą kukiełki dla naszej kadry w podziękowaniu za WSZYSTKO. Drugiej nocy, z Kingą i Julką, piekłam tort urodzinowy dla naszego kuka Sylwka. Ostatniej nocy robiłyśmy wpis do Księgi Pamiątkowej również z Sarą – naszą artystką.
Uważam ten rejs za najwspanialszą, najcudowniejszą , najlepszą rzecz, jaka mnie spotkała w życiu! Nawet teraz trudno mi uwierzyć, że zwiedziłam całą Europę! Mam teraz mnóstwo przyjaciół, którzy rozumieją, co przeżyłam, gdyż przeżyli to samo! Mam z nimi stały kontakt. Wszyscy uważamy, że rejs się strasznie szybko skończył, no bo co to jest dwa i pół miesiąca? Zamierzamy to jeszcze powtórzyć.
Ale jedno wiemy na pewno: nasza przygoda z żeglarstwem dopiero się zaczęła.
Wiktoria Bandura
15 grudnia 2014