Projekt "Dookoła Świata za Pomocną Dłoń" odwołuje się do doświadczeń pierwszej Szkoły pod Żaglami, kiedy młodzież zgłaszała się do Polskiego Komitetu Pomocy Społecznej, by zajmować się podopiecznymi tej organizacji. Obecnie partnerem projektu jest Caritas Polska.
KSIĘGA PROJEKTU
1. Tytuł projektu:
DOOKOŁA ŚWIATA ZA POMOCNĄ DŁOŃ
2. Organizator projektu:
SZKOŁA POD ŻAGLAMI KRZYSZTOFA BARANOWSKIEGO
Szkoła jest głównym organizatorem i koordynatorem projektu. Oficjalną stroną projektu zawierającą wiążące informacje jest www.szkolapodzaglami.com.pl
3. Założenia projektu:
Uczniowie II klas gimnazjum, którzy za zgodą rodziców zgłoszą na początku roku szkolnego swój udział w projekcie, będą w trakcie roku szkolnego nieść pomoc osobom niepełnosprawnym, chorym i potrzebującym, które wskaże im najbliższa placówka Caritas-u lub inne organizacje społeczne (ew. szkoła), samorząd lokalny lub tp.
Najbardziej aktywni wolontariusze (minimum 50 godz. potwierdzonego wolontariatu) wezmą udział w eliminacjach, z których wyłoniona zostanie 32-osobowa grupa (klasa)- lub 16-osobowa w rejsach międzynarodowych, która w kolejnym roku szkolnym spędzi semestr III klasy gimnazjalnej (lub jego część) ucząc się i pracując na pokładzie żaglowca w rejsie oceanicznym, prawdopodobnie w międzynarodowej obsadzie. W trakcie rejsu będzie realizowany program szkolny poszerzony o wiedzę żeglarską, a żaglowiec odwiedzi wiele atrakcyjnych portów i miejsc nad Morzem Śródziemnym i Atlantykiem.
Ci, którzy nie zakwalifikują się do grupy finałowej, ale wyróżnią w trakcie eliminacji, wezmą udział w krótszych rejsach żeglarskich ("pocieszenia") po Mazurach ew. otrzymają inne nagrody i wyróżnienia (np. obóz kite-surfingowy). w czasie rejsów mazurskich tworzona jest także lista rezerwowa na wypadek, gdyby ktoś z rejsu oceanicznego odpadł lub zrezygnował.
Udział w rejsach dla uczestników jest bezpłatny, przewiduje się ewentualną odpłatność za wyżywienie i dojazdy. Wszystkie koszty pokryją środki otrzymane od sponsorów oraz pozyskane w ramach prowadzonej działalności.
4. Wymagania dla kandydatów:
W projekcie może brać udział młodzież z II klas gimnazjalnych, by w następnym roku - już w III klasie gimnazjalnej, uczestniczyć w rejsie z jednolitym programem nauczania. Kandydaci zgłaszają się do projektu drogą internetową przez stronę Szkoły (zakładając konto i wypełniając formularz), przy czym muszą mieć pisemną zgodę rodziców lub opiekunów.
Wydrukowaną ze strony deklaracje podpisuje uczestnik i któreś z rodziców wysyłając listem poleconym na adres Solec 180, 05-532 Baniocha.
W trakcie eliminacji finałowych zostanie sprawdzony m.in. stan zdrowia i sprawność fizyczna (podciąganie na drążku, bieg, pływanie) oraz znajomość języka angielskiego (test pisemny). Wiedza żeglarska nie będzie wymagana. Wynik końcowy to suma czasu biegu na 400 m plus podwojony czas basenu na 50 m (żeby był porównywalny) plus procent zdanego testu z języka angielskiego (każdy procent pół sekundy). Trzykrotne podciągnięcie na drążku (z pełnego zwisu) jest warunkiem koniecznym do zaliczenia wszystkich konkurencji.
Po kwalifikacjach sportowych dla czołowej grupy będzie zorganizowany rejs próbny na Mazurach. W trakcie tego rejsu zostanie wyłoniona ostateczna ekipa, która popłynie żaglowcem na ocean.
Podstawą do zakwalifikowania się do eliminacji sportowych będzie udokumentowana praca wolontariacka na przestrzeni kilku miesięcy.
5. Rodzaje świadczonej pomocy:
Ze względu na wiek uczestników projektu (14 lat) placówki prowadzone przez Caritas będą przydzielać uczestnikom prace o małej uciążliwości, stanowiące niewielkie obciążenie psychiczne. W grę wchodzą zatem następujące rodzaje pomocy:
• pomoc młodszym dzieciom przy odrabianiu prac domowych,
• pomoc w opiece nad młodszymi dziećmi (organizacja gier i zbaw, pomoc przy posiłku),
• pomoc w organizacji czasu wolnego osób starszych – spacery, gry stolikowe, itp.
• pomoc przy robieniu zakupów,
• pomoc w organizacji spotkań świątecznych,
• pomoc przy organizacji paczek świątecznych dla potrzebujących,
• pomoc przy rozdawaniu żywności,
• pomoc przy zbieraniu funduszy np. kwesty,
• inne zadania zlecone przez kierownika placówki.
W sytuacji braku placówki Caritas (lub odmowy) wolontariusze szukają zajęcia na własną rękę prosząc władze swojej szkoły lub organa administracji państwowej o potwierdzenie wykonania określonych prac.
6. Partnerzy projektu:
• CARITAS Polska
W zakresie zadań należących do Caritas-u leży: udostępnienie uczestnikom projektu swoich placówek regionalnych, w których będą oni kierowani do wykonywania poszczególnych zadań pomocowych, a następnie weryfikacja i ocena zaangażowania poszczególnych uczestników w ich wykonanie.
Oprócz tego Partnerzy wykorzystają posiadane możliwości do promowania projektu za pośrednictwem swoich placówek regionalnych, stron internetowych i innych mediów będących w ich dyspozycji, a także dołożą wszelkich starań, aby wspomóc Szkołę przy poszukiwaniu sponsorów i pozyskiwaniu środków na realizację projektu.
* SAIL TRAINING ASSOCIATION POLAND
Armator żaglowca STS POGORIA zapewnia podstawienie na umówiony termin żaglowca sprawnego do pływania wraz z 3-osobową załogą stałą (kucharz, mechanik, bosman) i wszelkimi dokumentami pozwalającymi uprawiać międzynarodową żeglugę.
* MAXUS Agencja Czarterowa Krzysztofa Ciszewskiego
Zapewnia darmowy czarter jachtów kabinowych do rejsów młodzieży po Mazurach ("rejsy pocieszenia").
7. Harmonogram projektu:
Inauguracja projektu odbyła się w roku 2009, choć opiera się on na zasadach wdrożonych po raz pierwszy w roku 1983. Projekt jest realizowany cyklicznie w 2 etapach:
Etap I realizowany w roku szkolnym:
Nabór uczestników do projektu: do 30.11
Realizację wyznaczonych zadań: do 15.05
Weryfikacja prac: do 31.05
Eliminacje finałowe:połowa czerwca (sobota)
Ogłoszenie wyników eliminacji: w dniu zawodów sportowych
Pierwsze rejsy pocieszenia - w końcu czerwca - w ich trakcie wyłoniona zostaje reprezentacja rezerwy (kolejność na liście)
Etap II realizowany w przerwie wakacyjnej i w kolejnym roku szkolnym:
I semestr Szkoły pod Żaglami (1.09 - 1.11 ).
"Rejsy pocieszenia" na Mazurach( tydzień w czerwcu i tydzień we wrześniu)
8. Wybór żaglowca:
Ze względu na konieczność zamustrowania grupy 32 uczniów oraz kadry nauczycielskiej (5 – 8 osób) i żeglarskiej (kapitan, kadra oficerska, bosman, mechanik, kuk – łącznie ok. 8-10 osób) żaglowiec musi zapewniać możliwość zaokrętowania ok. 50 osób.
W grę wchodzą żaglowce: „Pogoria”, „Fryderyk Chopin”.
Ze względu na zdecydowane walory wychowawcze pracy na rejach przy wyborze preferowane są żaglowce rejowe.
10. Nabór Kadry
Zgłoszenia kadry przyjmujemy od 1 stycznia każdego roku
Pierwszeństwo będą mieli kapitanowie jachtowi mogący łączyć funkcję oficera i pedagoga.
Ze względu na szczególne warunki panujące na pokładzie żaglowca Szkoły pod Żaglami, kandydaci na nauczycieli, oficerów i lekarza wyprawy muszą spełniać bardzo wysokie wymagania:
A. Kandydaci na nauczycieli muszą posiadać:
• wykształcenie wyższe i tytuł magistra,
* biegłą znajomość języka angielskiego,
• doświadczenie pedagogiczne ew. udokumentowane doświadczenie w pracy z młodzieżą.
• mile widziana gotowość do nauczania kilku przedmiotów (ew. ponadgimnazjalnych) i posiadanie kwalifikacji oraz stażu żeglarskiego.
* sprawność fizyczną
B. Kandydaci na oficerów muszą wykazać się:
• stopniem kapitana jachtowego,
• biegłą znajomością języka angielskiego,
• świadectwem obserwatora radarowego (+ ARPA)
• świadectwem operatora radiowego (LRC, GOC),
• świadectwem przeszkolenia (STCW) w zakresie bezpieczeństwa (indywidualne techniki ratownicze, ochrona przeciwpożarowa, zasady udzielania pierwszej pomocy medycznej oraz bezpieczeństwo własne i odpowiedzialność wspólna).
C. Lekarz wyprawy powinien pełnić dodatkowo rolę nauczyciela m.in. biologii i chemii.
Osoby, które nie zakwalifikują się na rejs główny, będą nadal miały szansę uczestniczyć jako kadra w rejsach pocieszenia.
Terminarz dla kandydatów do kadry:
* Zbieranie zgłoszeń rozpoczyna się 1 stycznia
* Udział w kwalifikacjach młodzieży w połowie czerwca
• Ostateczna lista kadry zostanie podana do wiadomości publicznej do końca lipca 2016.
• Rejsy pocieszenia będą miały miejsce w końcu czerwca i na początku września.
• Początek rejsu planowany jest na początek września
11. Cele projektu:
• wskazanie młodzieży na potrzebę niesienia pomocy innym ludziom
• wywarcie trwałego wpływu na wszechstronny rozwój i kształtowanie charakteru wybranej grupy młodych ludzi
• zachęcenie do pozytywnej pracy i wskazanie drogi, którą można osiągnąć nagrodę, w inny sposób nieosiągalną
• propagowanie i promocję żeglarstwa, jako formy kształtowania charakteru młodych ludzi
• wypracowanie programów edukacyjnych dla młodzieży gimnazjalnej, związanych z wychowaniem morskim.
• propagowanie idei morskiego wychowania młodzieży *integracje z młodzieżą innych krajów + naukę języków obcych
12. Walory wychowawcze projektu:
Doświadczenie zebrane w ramach Szkoły pod Żaglami, która została zainicjowana przez kpt. Baranowskiego w Polsce w latach 80-tych na żaglowcu „Pogoria” a następnie kontynuowana w latach 90-tych na żaglowcu „Fryderyk Chopin” udowodniło, że uczniowie nie tracą nic z programu szkolnego, ale go wyprzedzają, bo skuteczność nauczania na pokładzie jest większa niż w szkole stacjonarnej.
Okazało się również, że zmiany charakterologiczne w wieku 14-16 lat są bardzo trwałe i niezwykle pozytywne. To najlepszy wiek na kształtowanie charakteru . Z wielu listów od rodziców wiemy, że po rejsie młodzież używa innego języka, innych argumentów. Czasami tak szybko dorośleje, że przestaje się rozumieć z kolegami, którzy zostali w szkołach. Żeglowanie uspokaja krnąbrnych, ale najlepszym materiałem do kształtowania jest cicha, spokojna, zalękniona młodzież, inteligentna, dobrze wychowana, z dobrych domów. W ich przypadku efekty szkoły pod żaglami są niezwykłe na przestrzeni całego życia. To oni robią potem największe kariery.
Bardzo interesującym eksperymentem przeprowadzonym przez kpt. Baranowskiego w czasach „pierestrojki” w latach 1988-89 był międzynarodowy rejs „Pogorii” z załogą młodzieży polskiej, amerykańskiej i rosyjskiej. Wykazał on, że międzynarodowe zespoły uczniów dają sobie doskonale radę zarówno ze współżyciem na jednym pokładzie jak i z nauką.
Ostatnie rejsy miały charakter międzynarodowy - uczestniczyło 8 dziewcząt i 8 chłopców z Federacji Rosyjskiej wybranych drogą eliminacji podobnie jak w Polsce.
13. Jak wygląda dzień Szkoły pod Żaglami:
Uczniowie podzieleni są na cztery równe zespoły (zwane wachtami) i pełnią służbę pokładową zmieniając się co 4 godziny. W tym rytmie mają 4 godziny służby i 8 godzin odpoczynku. W okresie od śniadania do obiadu (5 godzin) uczniowie są w klasie na zajęciach szkolnych, prowadzonych przez kolejnych nauczycieli zgodnie z rozkładem lekcji. Pozostali nauczyciele pełnią w tym czasie służbę pokładową.
Codziennie jedna wachta uczniowska przechodzi do służby kambuzowej (przygotowuje posiłki, podaje, zmywa, sprząta). Jest ona wtedy zwolniona z zajęć szkolnych, ale tę lukę muszą uczniowie sami uzupełnić. Kucharz ma w ten sposób do pomocy ośmioosobową wachtę do dyspozycji.
W czasie, gdy żaglowiec jest na morzu lekcje trwają każdego dnia bez wyjątku. W czasie postoju w porcie na pokładzie pozostaje szczątkowa wachta portowa (oficer i 2 - 4 uczniów). Reszta załogi ma wolne i może jechać na wycieczkę, iść do miasta czy na plażę. Zazwyczaj kadra przygotowuje wcześniej plan wycieczkowy, a na miejscu wynajmuje autokar dla załogi.
Kadra Szkoły pod Żaglami składa się z Kapitana, trzech Oficerów i nauczycieli poszczególnych przedmiotów. Wskazane jest by zarówno kapitan jak i oficerowie mieli swoje przedmioty wykładowe, a każdy z nauczycieli wykładał po parę przedmiotów. Dodatkowo kapitan, jako wychowawca z urzędu, ma raz na tydzień godzinę wychowawczą.
Sposób realizacji programu szkolnego pozostawia się uznaniu poszczególnych nauczycieli, mogą oni zarządzać kartkówki, klasówki, sprawdziany i testy weryfikujące wiedzę zdobytą przez poszczególnego ucznia. Podobnie jak w zwykłej szkole prowadzony jest dziennik lekcyjny, a na koniec semestru nauczyciel ma obowiązek wystawić każdemu uczniowi stopnie, które znajdą się na końcowym świadectwie.
Udział ucznia w Szkole pod Żaglami musi być zaakceptowany przez macierzystą szkołę, która po powrocie ucznia z rejsu ma prawo sprawdzić stan jego wiadomości. Nauczyciele macierzystej szkoły przygotowują wytyczne, które uczniowe przekazują swoim nauczycielom na pokładzie.
14. Szkoły pod Żaglami w Polsce i na świecie:
U podstaw istnienia Szkół pod Żaglami leży sprawdzony projekt morskiego wychowania młodzieży. Ma on swoją 30-letnią historię. Został zapoczątkowany przed laty w Polsce przez kpt. Baranowskiego, inicjatora budowy żaglowca „Pogoria”. Budowa barkentyny „Pogoria” wylansowała Polskę jako pioniera współczesnych żaglowców rejowych, czego dowodem są kolejne żaglowce wybudowane w Polsce, a pływające pod wieloma banderami na świecie. Dzięki inicjatywie kpt. Baranowskiego, w roku 1992 został zbudowany kolejny żaglowiec rejowy „Fryderyk Chopin”.
Obecnie idea „Szkoły pod Żaglami” jest kontynuowana m.in. w Kanadzie jako Class Afloat.
Aktualnie w Polsce funkcjonuje kilka Szkół pod Żaglami, które działają jednak na zasadach komercyjnych oferując młodzieży możliwość odbycia szkolenia żeglarskiego na morzu. Szkoły te funkcjonują w cyklach nie dłuższych niż 2- tygodnie - 2 miesiące. Jedynie Niebieska Szkoła na pokładzie "Fryderyka Chopina" przeprowadza 2 miesięczne semestry szkolne, lecz również za opłatą z paroma miejscami darmowymi.
15. Konkluzja:
Wykorzystując walory morskiej żeglugi Szkoła pod Żaglami zapewnia pozytywne kształtowanie charakterów nie zaniedbując przy tym edukacji zgodnie z normalnym programem szkolnym. Dzięki temu uczniowie nie tracą nic z powodu nieobecności w macierzystej szkole, ale zyskują szczególny szlif, który pozwala im później osiągać niezwykłe efekty w realizacji drogi życiowej.